دیوارها، عنصر حیاتی در هر ساختمان، نقش بسیار مهمی در تعریف از داخل یک فضا و طراحی داخلی دارند.
یکی از روشهایی که به منظور آراستن و زیباسازی دیوارها به کار میرود، گچبری دیوار است.
این هنر و علم به عنوان یکی از راههایی که به طراحان داخلی و معماران امکان میدهد تا فضاها را تغییر دهند و آنها را تبدیل به آثار هنری زیبا کنند، شناخته میشود. این مقاله به مطالعه عمیقتری از گچبری دیوار و تأثیرات آن بر فضاها و محیط زندگی انسانها میپردازد.
تاریخچه گچبری دیوار
گچبری دیوار به عنوان یکی از تکنیکهای باستانی ساخت و تزئین دیوارها شناخته میشود.
از دوران های مصر باستان تا یونان باستان و روم باستان، انسانها از گچ برای تزئین دیوارها و ساختمانها بهرهبردند. با گذر زمان، این هنر تکنیکها و طراحیهای مختلفی را در خود جای داد و به تدریج تکامل یافت.
در دوران معاصر، گچبری دیوار به عنوان یکی از عناصر مهم در معماری و طراحی داخلی شناخته میشود.
از دستاوردهای این هنر میتوان به طراحی سقفهای گچی زیبا، ایجاد ترکیبهای هنری از رنگ و نقش بر روی دیوارها، و ایجاد جلوههای بصری و تازه در فضاها اشاره کرد.
نمونه یگ گچبری دیوار به روش کلاسیک اما سادهکه تقریبا به سمت نئوکلاسیک میرود را در تصویر زیر مشاهده میکنید که در بالای قاب ها وگوشه ها یک ابزار ساده به کار رفته شده است.
گچبری دیوار چیست؟
گچبری هنری است که در آن گچ به عنوان ماده اصلی برای برش، کندن، و طراحی روی سطوح گچی استفاده میشود. این هنر در معماری ایران جایگاه ویژهای دارد و در انواع نقاط ساختمانها مانند: سقف، ستون، آشپزخانه، پذیرایی، هال، دیوارها و حتی دور لوسترها به کار گرفته میشود.
هنر گچبری به عنوان یک زیرشاخه معماری در طول زمان و در مناطق مختلف متنوع شکل گرفته است.
گچ به عنوان ماده اصلی در این هنر به کار میرود، و از این روی، نام آن به “گچبری” شناخته شده است.
این هنر در ایران و کشورهای دیگر نیز رایج بوده و در بسیاری از ساختمانها به کار رفته است.
به عنوان مثال؛ در کلیساهای قدیمی دیگر کشورها نیز از گچبری برای تزئین سقف و ستونها استفاده شده و زیبایی و انعطافپذیری گچ، دلیل اصلی انتخاب این ماده در تزئین ساختمانها بوده است.
انواع روشهای گچبری دیوار
گچبری به عنوان یک هنر باستانی در تاریخ به دو دسته اصلی تقسیم میشود که یکی از آنها به تازگی ابداع شده است و قبل از آن وجود نداشته است. این دو روش عبارتند از:
1. گچبری دیوار دستی
گچبری دستی همانطور که از نامش مشخص است، به دست گچبر یا هنرمند گچبر انجام میشود.
در این روش، گچبر مخلوطی از آب و گچ را با نسبت دقیق ترکیب میکند تا خمیری ایجاد شود. سپس این خمیر را به دست مدل میدهد و از ابزارهای مختلف برای برش و حکاکی روی سطح گچ استفاده میکند.
توجه به زمان بسیار مهم است، زیرا اگر گچ خشک شود، امکان نقشبندی روی آن وجود نخواهد داشت.
همچنین استفاده از گچ با کیفیت پایین نیز به نتایج نهایی آسیب میزند. گچبری دستی به دلیل نیاز به زمان و زحمت بیشتر، هزینه بیشتری دارد.
2-گچبری دیوار پیش ساخته
گچبری پیش ساخته به منظور تسهیل و تسریع فرآیند در طراحی داخلی ساختمانها استفاده میشود.
در این روش، مدلهای گچبری از قبل ساخته شده و در نهایت در ساختمان نصب میشوند.
این مدلها از گچ فشرده قالبگیری میشوند و سپس با استفاده از مواد اولیه دیگری که معمولاً شامل: گچ، پلییورتان، فومهای فشرده پلیاستایرن و مواد شیمیایی مخصوص هستند، قالببندی میشوند.
سپس این مدلها با استفاده از چسبهای مخصوصی که دارای قدرت چسبندگی بالا هستند، در مکانهای مشخص شده در ساختمان چسبانده میشوند.
استفاده از گچبری پیش ساخته به دلیل سادگی و زمان کمتر مورد توجه قرار میگیرد و برای ایجاد زیبایی در دکوراسیون داخلی ساختمانها از آن استفاده میشود.
مواد و تکنیکهای گچبری دیوار
گچبری دیوار با استفاده از موادی از قبیل گچ و آب انجام میشود.
مواد اصلی این هنر از معادن گچ استخراج میشود و پس از ترکیب با آب، به یک جواهر انعکاسدهنده تبدیل میشود. این مخلوط سپس بر روی دیوارها کشیده و به خوبی صاف و شکلدهی میشود.
تکنیکهای مختلفی برای گچبری دیوار وجود دارد.
از جمله تکنیکهای معروف میتوان به “گچبری وینتاژ”، “گچبری تاثیرات معماری”، و “گچبری ایتالیایی” اشاره کرد.
هر یک از این تکنیکها ویژگیها و استفادههای مختلفی دارند و به طراحان اجازه میدهند تا با توجه به سبک معماری و ذوق شخصی خود تزئیناتی منحصر به فرد بسازند.
تأثیرات گچبری بر فضاها و افکار انسانی
گچبری دیوار، به عنوان یک هنر تزئینی و طراحی داخلی، توانسته است تأثیرات مهمی بر فضاها و افکار انسانی داشته باشد.
زمانی که دیوارها با نقوش و طراحیهای زیبا از گچ پوشانده میشوند، فضا زندگی آنها تازگی و جذابیت پیدا میکند.
این تزئینات به مرور زمان نه تنها دیوارها را زیباتر میکنند، بلکه افراد را به تفکر و اندیشه میانگارند.
تأثیرات روانی این هنر بیپایان است. زمانی که فرد وارد یک فضای گچبری میشود، تجربهای متفاوت از همگان را دارا میشود.
رنگها و نقوش ایجاد شده بر روی دیوارها میتوانند حالتهای مختلفی از شادی، آرامش، اندوه یا هر احساس دیگری را در انسان ایجاد کنند.
این هنر میتواند به عنوان یک وسیله برای انتقال احساسات و افکار هنرمند به مخاطبانش عمل کند.
اهمیت ترکیب هنر و علم در گچبری دیوار
گچبری دیوار یک هنر نیست تنها. بلکه از ترکیب دقیق علم و فناوری با هنر به وجود میآید. دقت و دانش فنی در تهیه و مخلوط کردن گچ، تکنیکهای صاف کردن و شکلدهی به دیوارها، و نیز دانش در زمینه طراحی و هنر تزئینی ضروری است.
علم در اینجا نقش مهمی ایفا میکند، زیرا درست نحوه تهیه و استفاده از مواد، تأثیرات زمینه و انتخاب رنگها بر احساسات افراد را تعیین میکند. همچنین، دانش در زمینه مهندسی ساختمانی و معماری به تأثیرات فیزیکی این هنر در فضاها اهمیت میدهد.
نمونه گچبری دیوار پروژه اقدسیه
استفادههای متعدد گچبری دیوار
گچبری دیوار در انواع مختلف فضاها به کار میرود. از آپارتمانها و خانهها تا هتلها، رستورانها، مساجد، موزهها و حتی فضاهای عمومی، هنر گچبری دیوار میتواند فضاها را تبدیل به آثار هنری کامل کند.
در آپارتمانها و خانهها، گچبری دیوار به عنوان یک روش زیباسازی دیوارها و افزایش جلوهی تزئینی اتاقها به کار میرود.
همچنین هتلها و رستورانها، این هنر میتواند به ایجاد فضاهای شیک و بینظیر کمک کند.
و البته مساجد و موزهها، گچبری دیوار به عنوان یک راه برای ایجاد آرامش و تأمل در مکانهای مذهبی و فرهنگی به کار میرود.
جمع بندی
گچبری دیوار به عنوان یک هنر و علم تزئینی و طراحی داخلی از گذشته تا حال و آینده تأثیر بزرگی بر فضاها و افکار انسانی داشته و دارد. این هنر، با ترکیب دقت علمی با خلاقیت هنری، به معماران و طراحان امکان میدهد تا آثاری بینظیر ایجاد کنند که فضاها را تبدیل به آثار هنری زنده و دلچسب میکنند.